ترسیم آینده انقلاب اسلامی و نقش محوری جوانان

هدف بلند مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب شکل گیری و استقرار تمدن نوین اسلامی است یعنی رسیدن به آن تمدن و مدنیتی که رهبر انقلاب در گام دوم نوید آن را داده است. مقام معظم رهبری ایجاد «تمدن نوین اسلامی» را به عنوان گام نهایی فرآیند انقلاب اسلامی تعریف می کنند. ایشان مرحله اول این فرآیند را «شکل‌گیری انقلاب اسلامی»، مرحله دوم را تشکیل «نظام اسلامی»، مرحله سوم را تشکیل «دولت اسلامی»، مرحله چهارم را تشکیل «جامعه اسلامی» و گام نهایی را تحقق «تمدن نوین اسلامی» می دانند و از این بیانیه بیانیه مشخص است که «تمدن نوین اسلامی» از گذرگاه «ایران بزرگ اسلامی» محقق خواهد شد

 در این میان، برخی مشکلات و نارسایی‌هایی که در دولت‌سازی و تحقق یک دولتِ اسلامی و کارآمد و جامعه‌سازی اسلامی وجود دارد، مانع ورود کارآمد به مرحله‌ی تمدن‌سازی نوین اسلامی خواهد بود. بر همین اساس در چهارچوب این بیانیه باید با طراحی موارد عملیاتی خلأ ها و آسیب‌هایی‌ که در مرحله‌ی دولت سازی اسلامی و جامعه‌سازی اسلامی وجود دارد برطرف شده تا نهایتا به راهکارهای عملیاتی جهت رفع آسیب‌ها و مشکلات برسیم. اینگونه است که با شکل‌گیری دولت کارآمد اسلامی زمینه‌سازی لازم برای ورود به مرحله‌ی تمدن‌سازی اسلامی فراهم می‌شود.

تعریف تمدن

تمدّن در نگاه دانشمندان علوم اجتماعی، تعاریف گوناگونی دارد. برخی آن را مترادف با فرهنگ یا شکلی پیشرفته تر از آن می دانند. وجود سازمان و نظم اجتماعی و پیشرفت مادّی و معنوی در جامعه، نقطۀ مشترک بسیاری از دیدگا ههای دانشمندان علوم اجتماعی در زمینۀ بیان مفهوم تمدّن است. به باور برخی فیلسوفان اسلامی معاصر، تمدّن به معنای تشکل هماهنگ انسان ها در حیات معقول به همراه روابط عادلانه و اشتراک همۀ افراد و گروه ها در پیشبرد اهداف مادّی و معنوی و دیگر ابعاد مثبت است.

تمدن اسلامی، تمدنی دینی است که همۀ مؤلفه های آن بر محور دین اسلام میگردد و مبانی آن قرآن و سنت می باشد. برآیند گسترش دین اسلام در سرزمینهای وسیع و به تبع آن، ایجاد بستری نو و حضور متفکرانی که در این چهارچوب فرصت اندیشه و بازاندیشی یافتند، تمدنی درخشان بود که البته به ناحیه خاصی تعلق نداشت و تنها نام فرهنگ و تمدن اسلامی برازنده  آن بود. حاصل این برخورد و آمیختگی اسلام با سایر فرهنگ های ملل مختلف، تمدنی با ارزش بود که سرآغاز آن در مدینه النبی بود، اما در سرزمین هایی چون ایران، بین النهرین، شام، مصر و اسپانیا بالید. همه تمدنهای تحت حوزه نفوذ اسلام، بخش برجسته فرهنگی خود را به حوزه اسلام آوردند و کار ویژه دین اسلام این بود که امکان سازش و همکاری میان این فرهنگهای متفاوت و گاه متناقض را با آموزههای خود فراهم کرد و از تفاوتها فرصت ساخت.

تمدّن اسلامی بر اساس آموزه های قرآن کریم

قرآن کریم با رویکردی همه جانبه به جایگاه انسان در نظام هستی و روابط عینی او با مبدأ و معاد و ارتباط تنگاتنگ میان زندگی مادی و معنوی و دنیوی و اخروی، طرحی نو افکنده و با ارائۀ ویژگی هایی مشخص، سیمای جامعۀ مطلوب توحیدی را ارائه کرده است.

از نگاه قرآن شاخصه های نظام توحیدی و جامعۀ آرمانی، اول فرزانگی مردم آن در بُعد معرفت و حکمت و برخورداری از درک عمیق و همه جانبه از همۀ حقایق هستی است. دوم داشتن فلسفۀ زندگی و ایمان به یک تکیه گاه اعتقادی که معیاری دیگر در ساخت تمدن توحیدی و جامعۀ مطلوب اسلامی و تمایزبخش تمدن اسلامی از تمدن های غیر اسلامی می باشد. سومین شاخص در تمدن اسلامی، بسط فضیلت های والای انسانی و ارزش های اخلاقی است و سر انجام آنکه برتری جامعۀ اسلامی در مظاهر مادی و برخورداری از اقتدار اقتصادی، صنعتی و دفاعی، از دیگر معیارهای تمدن در نگاه اسلامی ملاحظه میشود.

نقش پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) در تمدن اسلامی

حکومتی که رسول الله(ص) ایجاد نمودند بر اساس احکام قرآنی و وحی الهی مبتنی بود. از اهداف مهم حکومت اسلامی می توان به برقراری عدالت اجتماعی و تعاون و همکاری اشاره نمود. برپایی دولت اسلامی به دست پیامبر، پیاده کردن عملی عدالت و مساوات و فضیلت در جامعه ی اسلامی بود؛ و نمونه ای عملی از محو روح امتیازات کاذب و تبعیض نژادی و گسترش ایمان و فداکاری و امید به آنچه که در نزد خداوند است و نیز برهان قاطعی است برای آن دسته از کسانی که مدّعی اند برپایی حکومت برتر و مبتنی بر اصول اخلاقی، آرزویی نیست که عملی شود ولی در صحنه ی عمل اجرا شد.

از زمان صدر اسلام از شاخصه های شهر اسلامی، مسجد بود. مسجد به شهر مرکزیت دینی و عبادی می داد و از عناصر مهم در تمدن بود.از اولین اقدامات پیامبر اکرم(ص) در مدینه، تأسیس مسجد بود.مسجد در اسلام کانون شهر و مدنیت و فرهنگ اسلامی است. مسجد النبی تنها محل عبادت و پرستش الهی نبود، بلکه مکانی بود برای تعلیم و تربیت، قضاوت، بسیج نظامی، و مهمتر از همه مرکز حکومت اسلامی قرار گرفت و به دنبال آن بافت مسکونی نوینی شامل بازارها و خانه های مسکونی در اطراف آن به وجود آمد. مسجد دارای کارکردهای گوناگونی بود که نقش مهمی در تمدن اسلامی ایفا می‌نمود، از جمله کارکردهای سیاسی، نظامی، اجتماعی، قضایی، اقتصادی.

تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)

در میان علمل و اندیشمندانی که در باب تمدن اسلامی تاملاتی داشته و نظاتی ارائه کرده اند اما خمینی (ره) به عنوان عالم و مجتهدی طراز اول دارای جایگاهی خاص می باشد. در کتاب صحیفه امام که حاوی مجموعه سخنان پربار امام خمینی (ره) است واژه تمدن ۱۵۲ بار و واژه متمدن ۲۵ بر به کار رفته است.

مجموع بیانات ایشان در مورد تمدن را می توان در چهار مقوله دسته بندی کرد.

۱-تمدن و شاخصه های آن

۲-نقد تمدن غربی

۳-نقد تمدن شاهنشاهی

۴-تمدن اسلامی

شاخص های تمدن از نگاه امام:

از دیدگاه امام شاخصه های تمدن عبارتند از: مذهب، قانون، آزادی، وجود احزاب، استقلال و تقسیم کارهای اجتماعی

‘خضوع در مقابل مذهب و قانون، تجدیدنظر در تصویب‏نامه‏ها و تسلیم مذهب و قانون شدن علامت شهامت و تمدن است.’

‘البته مملکت متمدن باید حزب داشته باشد، احزاب داشته باشد. خوب، پس ما هم باید احزاب داشته باشیم.’

‘مملکت متمدن آن است که آزاد باشد، مطبوعاتش آزاد باشد، مردم آزاد باشند در اظهار عقاید و آرائشان.’

‘اول مرتبه تمدن، آزادی ملت است. مملکتی که آزادی ندارد، تمدن ندارد یک مملکتی که استقلال ندارد و وابسته به غیر است، نمی‏شود گفت یک مملکت متمدن.’

‘لازمه تمدن این است که یکی دکتر باشد و یکی فرض کنید که مهندس باشد.’

نقد تمدن غربی

به باور حضرت امام، تمدن کنونی غرب بر پایه فساد و بی‏بند و باری شکل گرفته است و مسلمانان نباید در فرهنگ غربی هضم شوند، هرچند ایشان پیشرفت‏های مادی را قبول دارند و آنها را برای بشریت لازم می‏دانند. اساسا سه راه کلی در برابر تمدن غربی مشاهده می‏شود:

اول. نفی کامل تمدن غرب ؛دوم هضم کامل در تمدن غرب (برخی روشن‏فکران و غرب‏زدگان)؛ سوم برقراری توّلی و تبرّی صحیح بین تمدن.  اندیشه امام خمینی قدس‏سرهمتناسب با قسم سوم است:

آنچه از بیانات حضرت امام به دست می‏آید این است که ایشان تمدن مادی غرب را قبول دارند، اما تمدن معنوی و انسانی غرب را مورد نقّادی قرار می‏دهند. ایشان «استقلال» را مبنای رابطه با غرب می‏دانند و به هیچ وجه، قطع ارتباط با غرب را مطرح ننموده‏اند.

امام خمینی قدس‏سره در برخورد مثبت با تمدن غرب، تأکید داشتند که اسلام با تمدن و پیشرفت مخالفتی ندارد، بلکه حتی اسلام، خود در بالاترین درجه تمدن قرار دارد. ایشان با دستاوردهای مادی تمدن غرب مخالفتی نداشتند، ولی توصیه‏هایی برای رهایی از سلطه غرب داشتند. در واقع، اخذ دستاوردهای صنعتی غرب را منوط به پرهیز از آسیب‏های ذیل می‏دانستند: الف. سلطه سیاسی؛ ب. از خودبیگانگی؛ ج. فساد و انحرافات اجتماعی

نقد تمدن شاهنشاهی

برخی از بیانات امام خمینی قدس‏سره به انتقاد از تمدن شاهنشاهی مربوط می‏شود. در این بیانات، به برداشت غلط از تمدن صحیح و روش‏ها و عملکردهای ضعیف رژیم پهلوی انتقاد کرده و از طرح «دروازه تمدن بزرگ» شاه به شدت انتقاد می‏کنند.

نقدی که حضرت امام قدس‏سره به تمدن شاهنشاهی داشتند، نه از سر جست‏وجوی بهانه‏جویی برای کوبیدن و مبارزه با رژیم طاغوت بود، بلکه این انتقادات، متوجه تناقضات تمدن وارداتی غرب بود که بدون توجه به مقتضیات و شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران‏اسلامی صورت‏می‏گرفت و ارزش‏های ملی و اسلامی را ما را هدف قرار داده بود.

تعریف تمدن از نگاه امام:

از بررسی جملات و بیانات امام استباط می شود که معنایی که ایشان از تمدن قصد می کنند پیشرفت و ترقی است. ایشان پیشرفت های صنعتی و اقتصادی در قالب آبادانی و تاسیس نهادها و ساخت ابزارهای جدید را از مصادیق تمدن به شمار می آورند. بنابریان از دیدگاه حضرت امام تمدن همان رشد و توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است اما ایشان تمدنی را مفید و سازنده می داند که بر اساس مبانی دینی شکل گرفته باشد از این روست که نهضت اسلامی را مصداق نهضت متمدن معرفی می کند.

امام خمینی(رحمه الله علیه) تمدن اسلامی را بر تمدن‌های دیگر برتر دانسته و حکومت و معنویت آنها را ممتاز می‌دانند. از نظر امام خمینی اسلام موفق شد با ایدئولوژی خاص خود، تمدن نوینی را در جهان پایه‌گذاری کند؛ به‌گونه‌ای که در مدت کوتاهی بر سایر تمدن‌ها پیشی گرفت. ازاین‌رو معلوم می‌شود که نوع نگرش خاص به انسان و دین‌مداری تا چه میزان می‌تواند در پی‌ریزی تمدن مفید و مؤثر باشد. امام تمدن بزرگ اسلامی را که در سده‌های اولیه حیات اسلام جریان داشت، به‌عنوان الگوی مطلوبی می‌نگرد که در آن به ابعاد مختلف زندگی بشر و رشد مادی و علمی و تعالی معنوی و زندگی اخروی توجه شده است. همچنین تمدن اسلامی به‌دلیل توجه به مسائل علمی، دینی و اخلاقی نسبت‌به سایر تمدن‌هایی که در گذشته ظهور کرده‌اند و یا در دوران معاصر وجود دارند، کامل‌تر و غنی‌تر است و هیچ تمدنی نه در گذشته و نه در حال نتوانسته به جامعیت تمدن اسلامی دست پیدا کند.

امام تمدن اسلامی را به پیشرفت‌های علمی محدود نمی‌کند، بلکه تمدن اسلامی را دارای روحی سرشار از ایمان می‌دانند که در تمامی ارکان آن جریان دارد و آن را از دیگر تمدن‌های بشری متمایز می‌کند. از نظر وی غرب نتوانسته ماهیت تمدن اسلامی را کشف کند. غرب به‌میزان درک ناقص خود، تمدن اسلامی را در اتاق‌های نقاشی، ظروف چینی، ساختمان‌های مرتفع و پرده‌های قیمتی می‌بیند.

در واقع جان‌مایه‌ تمدن اسلامی در کلام و اندیشه‌ امام خمینی(رحمه الله علیه)، را این‌گونه می‌توان خلاصه و بیان کرد که تمدن اسلامی عبارت است از: تمدن اصیل و پویایی که منبعث از متن اسلام ناب و آموزه‌های مبتنی بر فطرت و غایت زیست بشری بوده که علی‌رغم تأیید و توجه وافر بر وجوه عینی و مظاهر و تجلیات مادی تمدنی، محور و ستون فقرات آن بر جهت‌دهی توحیدی و معنوی این تجلیات مادی، و اصالت و اولویت مؤلفه‌های معنوی بر وجوه مادی تمدن قرار گرفته است، که هدفی جز سعادت حقیقی بشریت در سایه‌ بهسازی این‌جهانی و دگرجهانی او ندارد.

تمدن اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری

بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری، همه اهداف انقلاب اسلامی اعم از آزادی، استقلال، برپایی حکومت اسلامی و مبارزه با ظالمان و مستکبران، در نسبت با یک هدف واحد به نام تمدن اسلامی تعریف می‎شود. این مساله اهمیت پرداختن به مقوله ایجاد نوین اسلامی را که به عنوان خروجی بیانیه گام دوم انقلاب طرح شده است را به خوبی روشن می‎کند.

مقام معظم رهبری تمدن را اینگونه تعریف می کنند:

تمدّن، یعنى زندگى توأم با نظم علمى، با تجربیات خوب زندگى، استفاده از پیشرفتهاى زندگى، و تدیّن یعنى جهت درست در زندگى داشتن جهت عدل، انصاف، صفا، صداقت و رو به طرف خدا این‏ها باهم چه منافاتى دارند؟! انسان مى‏تواند با این جهت‏گیرى، آن‏طور زندگى کند؛ کمااینکه خیلى از دانشمندان و متفکّرین ما متدیّن بودند؛ خیلى از پیشروان همین تمدّن کنونى اروپا هم البته عمدتاً در دوره‏هاى بعدى متدیّن بودند. (۱۳۷۶/۱۱/۱۴)

مقام معظم رهبری تمدن اسلامی را فضایی می‌داند که انسان در آن فضا به لحاظ معنوی و مادّی می‌تواند رشد کند و به غایات مطلوبی برسد که خدای متعال او را برای آن غایات خلق کرده است. زندگی خوب و عزّتمندی داشته باشد، انسان عزیز، انسان دارای قدرت، دارای اراده، دارای ابتکار، دارای سازندگی جهان طبیعت. تمدّن اسلامی به این معنی است و هدف و آرمان نظام جمهوری اسلامی این است(بیانات مقام معظم رهبری، ۲۲/۰۳/۱۳۸۳).

  شاخصه‌های تمدن اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری

شاخصه‌های عام

در اندیشه معظم له شاخصه‌های تمدن نوین اسلامی، بهره‌مندی انسان‌ها از همه ظرفیت‌های مادی و معنوی‌ است که خداوند برای تأمین سعادت و تعالی آنان، در عالم طبیعت و در وجود خود آنان تعبیه کرده است. محوریت قوانین قرآن، ایمان، علم، اخلاق، مجاهدت، حکومت مردمی و اندیشه پیشرفته، اجتهاد و پاسخگویی به نیازهای نوین بشر، پرهیز از تحجر و ارتجاع و نیز بدعت و التقاط، ایجاد رفاه عمومی، استقرار عدالت، خلاص شدن از اقتصاد مبتنی بر ویژه‌خواری، ربا، تکاثر و دفاع از مظلومان عالم است که وجه مشترک شاخصه‌های تمدن اسلامی در دیدگاه معظم‌له و سایر اندیشمندان اسلامی است.

ایشان از ابتکار و خلاقیت، توجه به رسانه‌های مدرن، هنر، سینما، بهبود روابط بین‌الملل، صدور احکام فقهی متناسب با نیازهای جدید بشری به عنوان شاخصه‌های تمدن نوین اسلامی یاد می‌کنند که همین شاخصه‌ها قابلیت این را دارند که جهان‌بینی مادی ظالمانه غرب را به سوی سعادت برهاند(بیانات مقام معظم رهبری، ۹/۲/۱۳۹۲).

محوریت قوانین قرآن

در اندیشه مقام معظم رهبری، قرآن و جایگاه قوانین آن در تمدن اسلامی از جایگاه مهمی برخوردار است. به اعتقاد ایشان شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی باید با توجه به «مبانی مشترک همه مذاهب اسلامی» و نه ایران شیعی باشد. بدیهی است که اوّلین و عالی‌ترین منبع مشترک بین همه فرق اسلامی، قرآن عظیم است. ایشان همچنین عامل اصلی دشمنی معاندان با ایران اسلامی را همین موضوع یعنی محوریت قوانین الهی برگرفته شده از قرآن می‌داند(بیانات مقام معظم رهبری، ۲۶/۶/۱۳۹۰).

علت اهمیت بسیار قرآن کریم، جامعیت قوانین آن و جوابگویی آن به همه نیازهای فردی و اجتماعی بشر است. همچنین امام(ره) اعتقاد به محوریت قوانین قرآن را از پیش‌فرض‌های امت واحده و تمدن نوین اسلامی دانسته‌اند(امام خمینی ره، صحیفه ج ۱۰: ۴۴۹).

ایمان

در اندیشه رهبر معظم انقلاب در درجه اوّل، نیاز تمدن نوین اسلامی به ایمان مطرح است. ایشان معتقدند جدایی دیانت از سیاست از مظاهر شرک است که تا مسلمانان به همه ابعاد اسلام که سیاست نیز یک بعد مهم آن است، ایمان نیاورند، وارد اسلام واقعی نمی‌شوند. معظم‌له نقطه اصلی در تمدن اسلامی را ایمان به خداوند سبحان و به معنای عمیق توحید ناب معرفی می‌کنند و معتقدند یک نقطه اصلی وجود دارد و آن، ایمان است و ما باید به تعیین هدفی بپردازیم که به آن ایمان پیدا کنیم.

ایشان معتقدند که بدون ایمان، پیشرفت در این بخش‌ها میسر نیست و کار به نحو صحیحی انجام نمی‌شود. اکنون آن چیزی که به آن ایمان داریم، می‌تواند لیبرالیسم، کاپیتالیسم، کمونیسم، فاشیسم یا توحید ناب باشد. بالاخره به یک چیزی باید ایمان داشت، اعتقاد داشت، به دنبال این ایمان و اعتقاد پیش رفت. مسئله ایمان، مهم است. ایمان به یک اصل، ایمان به یک لنگرگاه اصلی اعتقاد؛ یک چنین ایمانی باید وجود داشته باشد. بر اساس این ایمان، سبک زندگی انتخاب خواهد شد(بیانات مقام معظم رهبری، ۲۳/۷/۱۳۹۱).

بنایراین، مهم‌ترین شاخص جامعه و تمدن نوین اسلامی در اندیشه رهبر انقلاب، همان خدامحوری و ایمان به خالق انسان‌هاست که باید در همه سطوح جامعه اجرا شود و روابط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر اساس آن شکل می‌گیرد.

 خردورزی

رهبر معظم انقلاب بر «خردورزی» به عنوان مهم‌ترین بن‌مایه سبک زندگی در تمدن نوین اسلامی تأکید دارند.ایشان عقلانیت را که یکی از شاخصه‌های بارز و مهم تمدن اسلامی است، چنین تعریف کرده‌اند: «عقلانیت یعنی نیروی خرد انسان را استخراج کردن و آن را بر تفکرات و اعمال انسان حاکم قرار دادن. برای تشکیل مدینه فاضله و امت واحده اسلامی و تمدن بزرگ اسلام، باید عقل را معیار و ملاک قرار بدهیم. اوّلین کار در این راستا این است که تقویت نیروی عقل و خرد در جامعه انجام شود. عقلانیت به معنای محافظه‌کاری، مسامحه و تساهل نیست».

همچنین به اعتقاد ایشان یکی از مشکلات بزرگ مسلمانان، به کار نبستن عقل و خرد خدادادی است که سبب خسارت‌های مادی، معنوی، دنیوی و اخروی شده و تشکیل امت بزرگ واحد اسلامی را با اخلال مواجه کرده است(بیانات مقام معظم رهبری، ۲۹/۴/۱۳۸۸). معظم‌له دوری روحانیت غربی از عقلانیت و خردورزی در دوره قبل از رنسانس را عامل اصلی پیدایش تمدن منحرف غربی معرفی می‌کند(مقام معظم رهبری، ۲۲/۳/۱۳۸۳).

 علم

در اندیشه رهبر معظم انقلاب، مجاهده علمی و شکستن مرزهای علم، چراغ راه تمدن اسلامی است.به اعتقاد ایشان، فردای بدون علم تاریک است و چراغ راه تحقق تمدن اسلامی، مجاهده علمی است. علم از دیدگاه ایشان سلطه‌آور است و جامعه صاحب علم را قدرتمند می‌سازد. ایشان به میزان بسیاری تأکید می‌کنند که علم را باید فراگرفت و به تولید و صدور آن پرداخت و به مصرف آن نباید بسنده کرد. روش‌شناسی تولید علم از دیدگاه ایشان، اجتهاد به معنای مصطلح، یعنی استنباط از منابع دینی و رجوع به عقلی است که پشتوانه آن وحی است.

در این صورت تولید علم می‌تواند در مسیر رشد و اعتلای تمدن اسلامی باشد. به اعتقاد ایشان دشمن از هیچ تلاشی برای عدم تحقق این اصل فروگذار نمی‌کند و بنابراین، باید ترفندهای دشمن را شناخت. نکته بسیار مهم در دیدگاه ایشان درباره علم، شکستن مرزهای دانش به وسیله مسلمانان است. به اعتقاد ایشان، تحجر و جزم‌گرایی در خصوص یافته‌های علمی گذشتگان یا متفکران غربی، آفت اصلی تحقق رشد علمی است و آزاداندیشی راه برون‌رفت از این آفت است(مقام معظم رهبری، ۹/۱۲/۱۳۷۹).

به اعتقاد ایشان، ارزش علم منوط به معنویت است و علم بدون معنویت فاقد هر گونه ارزشی است. زیرا علم بدون معنویت همان چیزی می‌شود که اکنون تمدن غربی با آن مواجه است. تمدنی که با روش‌های پیچیده علمی توانست موفقیت‌های بزرگی به دست آورد. امّا به لحاظ معنویت دچار عظیم‌ترین خسارت‌ها گردید. تأکید رهبر معظم انقلاب بر علم همراه با معنویت به این دلیل است که علم با خود قدرت می‌آورد و اگر این قدرت رها باشد، عامل فساد و فتنه‌انگیزی می‌شود.

بر عکس زمانی که معنویت علم را فرماندهی کند، عامل سعادت می‌شود و در خدمت آرامش و امنیت مردم قرار می‌گیرد. مثال گویای سوءاستفاده از علم، استفاده غیرانسانی ایالات متحده آمریکا از فناوری بالای هسته‌ای در قتل و عام مردم بی‌گناه هیروشیما و ناکازاکی است(مقام معظم رهبری، ۲۰/۸/۱۳۸۵).