کرونا فرصتی برای آشتی جامعه بشری با خود و خداست

آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در وبینار هشتمین هم‌اندیشی ژانویه ۱۳۹۹ که با عنوان “وضعیت دین و معنویت در دوران پساکرونا” برگزار شد گفت: انسان به لحاظ هویتی یک موجود معنوی است و توجه به معنا جزء شاخصه‌های اصلی وجود انسان است.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) تصریح کرد: انبیای الهی نیامدند که بشریت را به اصل پرستش دعوت کنند بلکه آمده اند تا معبود راستین را به بشریت معرفی کنند تا بشریت آن را که لایق عبادت و پرستش است عبادت کند. این نشان می دهد که اصل پرستش در نهاد انسان وجود داشته است.

آیت الله رمضانی با بیان اینکه به لحاظ فطری و ساختار خلقت مسیر آدمیان مسیر معنویت است افزود: خداوند زشتی‌ها و زیبایی ها را به بشریت شناسانده است و در قرآن آیه ۸ سوره شمس می فرماید: فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها یعنی پلیدکارى و پرهیزگارى‌اش را به آن الهام کرد.

این به نوعی جهت دهنده مسیر اصیل انسانی است. در این معنویت به همه ابعاد وجودی انسان توجه شده است، با این نحوه معنویت یعنی از طریق شناخت نیکی و بدی و پرستش خداوند است که زندگی انسان معنا می یابد و بدون آن زندگی بی معنا خواهد بود.

وی گفت: گاهی ممکن است این امر فطری غبار آلود شود و یافتن راه برای انسان دشوار گردد در طول تاریخ با یک سری غبارها مواجه بودیم که اجازه نداد انسان ها مسیر معنویت را به طور کامل طی کنند.

نماینده مردم گیلان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به رابطه دنیا با آخرت گفت: خیلی ها نتوانستند این رابطه را هضم کنند، برخی دنیا را گرفتند و آخرت را رها کردند و برخی آخرت را گرفتند و دنیا را رها کردند.

وی اضافه کرد: در معنویت دینی دقیقا به رابطه میان دنیا و آخرت اشاره شده است که این‌ها دو روی یک سکه هستند که برخی ظاهر دنیا را گرفتند و از باطن دنیا که آخرت است غافل شدند.

آیت الله رمضانی با بیان اینکه در معنویت اسلامی رابطه عمیقی میان دنیا و آخرت انسان وجود دارد اظهار کرد: در راس این معنویت رابطه انسان با خدا مطرح است و این پس از شناخت و آشتی با خود است. اگر آشتی با خود صورت بگیرد آشتی با خدا هم خواهد بود و آشتی با دیگران نیز شکل می گیرد. مشکل جامعه بشری این بوده که آنها با خود قهر بودند و این قهر با خود منجر به قهر با خدا و در نهایت قهر با دیگران شد. در راس معنویت دینی رابطه و انس انسان با خدا در همه مراحل زندگی باید وجود داشته باشد.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به خطبه ۱۸۴ نهج البلاغه که امیرالمؤمنین علی(ع) می فرماید: “عَظُمَ الْخالِقُ فى اَنْفُسِهِمْ، فَصَغُرَ ما دُونَهُ فى اَعْیُنِهِمْ وَ لَوْلاَ الاْجَلُ الَّذى کَتَبَ اللّهُ عَلَیْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ اَرْواحُهُمْ فى اَجْسادِهِمْ طَرْفَهَ عَیْن” گفت: خدای تبارک و تعالی در درون و نفس و جانشان عظیم جلوه می کند و آنچه که غیر خداست وقتی در برابر خدا قرار می گیرد کوچک خواهد بود، خدایی که قابل وصف نیست.

وی با بیان اینکه آدمیان نمی توانند خدای بزرگ و تعالی را وصف کنند به عبارت «الله اکبر» اشاره کرد و افزود: امام صادق(ع) می فرماید وقتی می گویید خدا بزرگتر از هر چیزی است خدا را محدود می کنید بلکه به ما اینطور تعلیم داده شده است که بگویید خدا بزرگتر از آن است که وصف شود.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: در معنویتی که در دین مطرح است، ارتباط عمیق و دقیق با شریعت دارد. انسان به این معنویت در صورتی می رسد که با شریعت ارتباط برقرار کند.

وی افزود: معنویت دینی توأم با عقلانیت است، معنویت دینی بدون شریعت ممکن نیست، معنویت دینی هم رابطه با دنیای انسان را اصلاح می کند و هم نسبت به آخرت و در حقیقت به زندگی انسان جهت می دهد. معنویت دینی انسان را توجه به عالم معنا به معنای واقعی کلمه می دهد و انسان را به حقیقت می رساند.

آیت الله رمضانی اضافه کرد: در معنویتی که در اسلام مطرح است، توأم با عقلانیت و عدالت است و نمی توان معنویت دینی را از عقلانیت و عدالت جدا کرد. معنویت مطرح در اسلام معنویتی است که مسئولیت پذیری در آن است، نه مسئولیت ستیزی و مسئولیت گریزی.

وی با تاکید بر اینکه اصل معنویت یک امر فطری است اظهار داشت: برخی در تقابل با دین چون نتوانستند حقیقت معنوی در انسان را از بین ببرند، یک نوع معنویت های بدلی را جایگزین معنویت اصیل کردند که به معنویت نوین معروف است. در معنویت نوین به هیچ وجه بحث از حقیقت نیست، اینکه انسان بخواهد به حقیقت برسد و آن را بشناسد ممکن نیست. هرگونه تجربه عاطفی یا هیجان شدیدی که نسبت به هر موضوعی که انسان می تواند پیدا کند این معنویت می شود. مثلا نوعی موسیقی، یک شعر عاشقانه یا شکوه یک نمایش که هر کدام از این‌ها می تواند فضای معنوی را برای انسان به دست آورد.

آیت الله رمضانی افزود: در معنویت نوین تلاش نمی کنند که به حقیقت برسند و بحث از شریعت نیست، بلکه شریعت را مانع رسیدن به معنویت می دانند. آنها دین و شریعت را مانع می دانند و مدعی هستند که انسان را محدود می کند. در نهایت در معنویت نوین هیچ رنگ خدایی وجود ندارد.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در بخش دیگری از سخنان خود به شیوع ویروس همه گیر کرونا که میلیون ها نفر از مردم در سراسر جهان را درگیر کرده است اشاره کرد و گفت: در طول تاریخ بشر با بلایایی مواجه بوده مانند جنگ های جهانی اول و دوم و همچنین بیماری هایی مثل آنفولانزای اسپانیایی که میلیون ها انسان را کشته است. ویروس کرونا که امروزه فراگیر و عالم گیر شده است منجر به افزایش تنهایی بشر شده که اگر برای این نوع فاصله ها و تنهایی برنامه نداشته باشیم ممکن است تهدیدهایی را در جوامع بشری ایجاد کند.

وی افزود: اگر بتوانیم از تنهایی بشر که به واسطه قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی در حال افزایش است به عنوان یک فرصت استفاده کنیم و به نوعی آنها را با توسعه ارتباطی توجه به عالم معنا و خدای متعال دهیم توانسته ایم آن را مدیریت کنیم. تنهایی انسان اگر به درستی مدیریت نشود ممکن است خسارات و لطمه هایی به انسان وارد کند. مهم این است که بتوانیم به درستی آن را مدیریت کرده و برنامه ارائه دهیم.

توجه به فضای مجازی نکته دیگری بود که آیت الله رمضانی به آن اشاره کرد و گفت: در این حوزه باید به لحاظ محتوایی مدیریت داشته باشیم که مسیر انحرافی ایجاد نکند و نوعی اباحه گری و ولنگاری را به وجود نیاورد، بلکه می توان این‌ها را با یک مدیریت درست می به سمت مسئولیت پذیری در عرصه بین المللی هدایت کرد.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اعلام نتایج یک نظرسنجی در جامعه ایران درباره ارتباط با دین، خدا و معنویت در دوران شیوع کرونا گفت: در این نظرسنجی ۴۷ درصد مردم ایران گفتند که اهمیت دین و خدا در دوران کرونا برایشان اهمیت پیدا کرده است، ۴۸ درصد گفتند که تفاوتی برایشان نداشته و ۳٫۵ درصد گفتند که اهمیت دین و خدا برایشان کمتر شده است.

وی افزود: بلایا باعث افزایش ترس از مرگ شده و در برخی از افراد باعث تقویت ایمان و در برخی باعث تضعیف ایمان شده است. گاهی این بلایا می تواند فرصت هایی را در انسان ایجاد کند تا متوجه به خودیت خود کند. گاهی ظواهر دنیا انسان ها را از خود، توجه به دیگران و مسئولیتی که به عهده ما گذاشته شده غافل می کند. این ابتلائات باعث می شود که انسان به نوعی به خود توجه کند و در روز قیامت خداوند به واسطه این ابتلائات به انسان مقام و جایگاه می دهد.

آیت الله رمضانی ویروس کرونا که منجر به قرنطینه شدن ۴ میلیارد انسان شده و او را در گوشه منزل قرار داده بدون اینکه ارتباطی با محیط بیرون داشته باشد این تنهایی می تواند یک فرصت دیگری به انسان دهد تا وی به خود بیاید و با خالقش که هستی را به او داده ارتباط برقرار کند.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: دعا، ارتباط با خداوند، ارتباط با دین و حقایق می تواند از آورده های این نوع ابتلائات باشد. ما می توانیم به نحو شایسته از کووید ۱۹ استفاده کنیم تا جامعه بشری را با خود و دیگر انسان ها آشتی دهد و آثار بسیار زیادی را برای انسان به همراه داشته باشد./ گیلانستان