همایش نقش خواص در شکل‌گیری حادثه کربلا

پژوهشگر تاریخ اسلام با بیان اینکه خواص بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) در موارد متعددی از سیره رسول خدا منحرف شدند، گفت: «انحراف خواص» فلسفه قیام عاشورا است.

محمدحسین رجبی‌دوانی در نشست نقش خواص در شکل‌گیری حادثه کربلا در دانشگاه آزاد اسلامی واحد این شهر، با بیان اینکه خواص نخبگان جامعه تلقی می‌شوند که به سبب شخصیت، موقعیت و ارزشی‌های هر جامعه مورد احترام و توجه افکار عمومی قرار دارند، اظهار کرد: خواص و نخبگان خط دهنده به افکار عمومی‌ هستند.

وی با بیان اینکه ملاک و میزان هر جامعه درباره نخبگان و خواص با توجه به فرهنگ آن متفاوت است، افزود: در دوران عرب جاهلیت و پیش از اسلام افرادی دارای احترام و توجه بودند که شجاع، دلیر، خطیب، با سخاوت و از نظر سن و سال جا افتاده بودند اما اسلام سعی داشت معیارهای خواص را تغییر دهد.

پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به تاثیر خواص در رسالت پیامبر(ص)، گفت: سرکردگان قبایل در مدینه به عنوان خواص در شکل‌گیری اسلام در این منطقه نقش موثری داشتند در حالیکه پیامبر در 13 سال حضورش در مکه موفق نشد این کار را انجام دهد.

رجبی‌دوانی تصریح کرد: پیامبر تلاش کردند که معیارها و میزان تشخیص خواص جامعه را قوانین الهی و ارزش‌های اسلامی قرار دهند که شامل صداقت، ایمان، اخلاق، تقوا و ایثار می‌شود.

وی افزود: اما تلاش پیامبر با تمام تلاش‌هایشان پس از رحل به حاشیه رفت و ولایت امام علی(ع) را کنار گذاشته و جنگ قدرت اغاز شد و خواص با معیارهای دوران جاهلیت جنگ قدرت را تشکیل دادند و خلیفه نخست به حکومت رسید.

استاد دانشگاه امام حسین(ع) افزود: در این دوران اسلام ضربه خورد و معیارها به معیارهای قبل از اسلام بازگشت و در تمام این حوادث نقش خواص پررنگ بود.

رجبی‌دوانی با اشاره به دوران خلافت امام علی(ع) و نقش خواص در تضعیف خلافت ایشان خاطرنشان کرد: اگر خواص بصیرت داشته باشند با بصیرت خود با نفوذ به عوام می‌توانند آن‌ها را ارشاد کنند و اگر بی‌بصیرت باشند قطعا جامعه به سوی شقاوت کشیده می‌شود.

وی با اشاره به منابع موجود تاریخی در دوره‌های تاریخی اسلام، گفت: درس بزرگ این است که انسان برای رسیدن به منافع نامشروع خود حق را اینگونه جلوه داده و به دروغ متصل شود.

استاد دانشگاه امام حسین(ع) با اشاره به صلح امام حسن(ع) که بسیار موقعیت سخت و دردناکی داشتند، افزود: امام حسن(ع) با خیانت خواص مجبور شد از رهبری اسلام کناره‌گیری کند و جایگاه خلافت پیامبر(ص) به دست معاویه رسید.

رجبی‌دوانی گفت: این مهم از زمان خلیفه دوم شکل گرفت و در خلیفه سوم که نشأت گرفته از همان معیارهای جاهلی بود افرادی که از دولت امام حسن(ع) حقوق می گرفتند و آن را برای اهداف خلیفه و علیه امام حسن(ع) استفاده می‌کردند.

وی با بیان اینکه خیانت خواص به جایی رسید که معاویه‌ای که در جنگ صفین سبب شده بود 70هزار نفر کشته شوند بیاید و در جایگاه رسول بنشیند، اظهار کرد: معاویه با گستاخی فرزند ناخلف خود را تحمیل کرد.

پژوهشگر تاریخ اسلام روی کارآمد یزید را نتیجه خیانت خواص دانست و افزود: با خیانت خواص تمام مردم کوفه به جز چهار نفر با یزید بعیت کردند.

رجبی‌دوانی تصریح کرد: این مسئله سبب شکل‌گیری قیام امام حسین(ع) برای حفظ ارزش‌های الهی و اسلامی شد، شیعه در کوفه اقلیتی کوچک بود و دعوت از امام حسین(ع) به کوچه با نقش خواص شیعه شکل گرفت.

وی خاطرنشان کرد: این حرکت مورد تقلید همه قرار گرفت به طوریکه 12هزار نامه به امام رسید که بخش اعظم آن‌ها چند امضایی بود، این در حالیست که بخش عظیم مردم کوفه را اهل سنت تشکیل می‌دادند.

پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به چگونگی سرکوب قیام مسلم در کوفه، گفت: 18هزار نفر در مرحله نخست با مسلم بیعت کردند که همه آنها شیعه نبودند و شرایط برای آمدن امام حسین(ع) به کوفه مهیا شده بود امایزید پیش‌دستی کرد و عبیدالله بن زیاد را با حفظ سمت فرمانروایی بصره به کوفه فرستاد و این سبب شد تا خواص به امام خیانت کنند و بیعت با مسلم را زیرپا بگذارند.

رجبی‌دوانی افزود: عبیدالله بن زیاد از طریق خواص و خائنان جامعه توانست قیام مسلم را سرکوب و وی را به شهادت برساند، برخی از خواص شیعه از جمله چهار فرمانده‌ای که مسلم برای قیام خود انتخاب کرده بود نتوانستند درست عمل کنند.

وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در این باره که برخی از شهدای کربلا در جریان قیام مسلم دچار لغزش شدند و مسلم تنها ماند البته با رسیدن به کربلا آن را جبران کردند، گفت: خواص با این نوع عملکرد سبب شدند قیام امام حسین(ع) با فاجعه کربلا رو برو شود.

استاد دانشگاه امام حسین(ع) با اشاره به سخنان امام صادق(ع) درباره اینکه خداوند اراده کرده بود در سال 70 هجری ولایت اهل بیت(ع) عالم اسلام را فراگیرد اما با کشتن امام حسین(ع) این قضیه از بین رفت و به تاخیر افتاد، افزود: این فرصت طلایی به دلیل خیانت خواص به تاخیر افتاد.

وی با بیان اینکه 17 شهید بنی هاشم و چند نفر از مردم بصره و چند غلام از شهدای کربلا بودند، تاکید کرد: شماری از خواص شیعیان پاک از همین کوفه خود را در کربلا به امام حسین(ع) رساندند و بخش عظیمی از شهدای کربلا را تشکیل دادند که همان خواص مثبت شیعه بودند.

پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: روحانیون، اساتید دانشگاه و دانشجویان با معیارهای امروزی از خواص جامعه هستند و در هنگام وقوع حوادث باید تحلیل و به درستی عمل ‌کنند.

رجبی‌دوانی با بیان اینکه خواص بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) در موارد متعددی از سیره رسول خدا منحرف شدند، افزود: انحراف خواص فلسفه قیام عاشورا است.